NÁM DA TỪ A ĐẾN Z | www.lanhtaychan.com
Nám da là bệnh lý phổ biến ở phụ nữ nhiều hơn nam giới làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ và tâm lý. Điều trị phức tạp và dễ tái phát. Cần hiểu rõ nguyên nhân và điều trị. 50% nám có thể giảm khi thoa kem chống nắng đúng cách.
NÁM DA
40% phụ nữ bị nám, nam giới chỉ 20%
- Nám- tiếng Anh là Melasma bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp “Melas” nghĩa là đen, tương ứng với biểu hiện của nám là màu nâu nhạt, xám.
- Nám là rối loạn tổng hợp melanin (hắc tố) mắc phải làm tăng sắc tố da.
- Biểu hiện đặc trưng là các dát màu nâu, đen hoặc xám.
- Nám đối xứng 2 bên, có bờ không đều hình răng cưa (hiếm khi nám xuất hiện 1 bên).
- Nám xuất hiện ở vùng phơi bày ánh sáng như mặt, hiếm hơn là cộ, ngực, vai, cánh tay…
- Đa phần nám ở phụ nữ trẻ đến trung niên, nhiều nhất từ 30-40 tuổi.
- Theo thống kê, khoảng 15-35% phụ nữ bị nám da, riêng ở Đông Nam Á, tỉ lệ cao hơn, khoảng 40% phụ nữ bị nám, ở nam giới chỉ 20%.
- Tỉ lệ nám giảm dần sau mãn kinh, điều này cho thấy nám có liên quan đến hormone (hóc môn)
Tia cực tím (tia UV) được chứng minh là nhân tố khởi phát chính cho rối loạn sắc tố gây ra nám
- Tia UV làm tăng hoạt động sản xuất melanin (hắc tố) làm da tăng sắc tố, nám hình thành và xuất hiện.
- Nám bị ảnh hưởng bới nồng độ hormome nên khởi phát và xuất hiện phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai, dùng liệu pháp hormone thay thế (sau phẫu thuật hoặc mãn kinh), u buồng trứng, rối loạn nội tiết hoặc đang mang thai.
Vậy các phụ nữ mang thai đã hiểu vì sao da mình đang trắng mịn thời con gái bỗng trở nên sạm nám, xấu xí khi mang thai và sau sinh, đó là do estrogen và progesterone tác động lên tế bào hắc tố malanocytes- sản sinh hắc tố melanin.
50-70% phụ nữ mang thai và 10-20% phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai đường uống bị nám!
- Nám là một bệnh lý da phổ biến, không gây nguy hiểm sức khỏe nhưng gây mất thẩm mỹ vì đa số xuất hiện trên mặt, gây tổn thương tâm lý, mặc cảm, tự ti, mất ăn mất ngủ ở phụ nữ.
- Một phát hiện quan trọng, không chỉ tia cực tím UV mới gây nám, mà ánh sáng nhìn thấy cũng gây ra nám- nghĩa là chỉ cần ánh sáng tác động cũng gây ra nám.
Điều này không phải ai cũng biết, nhiều người lầm tưởng chỉ khi ra nắng mới cần bảo vệ da.
(Verider-Sevrain S, Bonte F, Gilchrest B. Biology of estrogens in skin: implications for skin aging. Exp Dermatol.2006; 15:83-94)
- Nám là một bệnh lý phức tạp, thách thức các nhà khoa học, Bác sĩ, nhà điều trị, các nghiên cứu vẫn đang được liên tục thực hiện trên toàn thế giới.
Để xác định nám, Bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng, soi da với kính hiển vi, tiên tiến nhất là kính hiển vi đồng tiêu (RCM-reflectance confocal microscopy) để phân loại và đề ra phác đồ điều trị phù hợp.
ĐIỀU TRỊ NÁM CÓ DỄ KHÔNG?
- Câu trả lời là KHÔNG!
Điều trị nám phức tạp lại dễ tái phát nên rất cần sự hợp tác của bệnh nhân, kiên nhẫn điều trị trong thời gian dài, không nóng vội.
** Cần nhớ, không hề có cây đũa thần nào giúp bay hết nám ngay sau lần điều trị đầu tiên, chị em cần tỉnh táo, đừng nghe lời quảng cáo hoa mỹ như “đảm bảo bay hết nám” rồi khi kết quả không như ý sẽ thất vọng rồi dừng tìm các phương pháp điều trị đúng.
NHỮNG LƯU Ý QUAN TRỌNG TRONG ĐIỀU TRỊ NÁM DA
- Kem chống nắng có thể giúp giảm 50% tình trạng nám.
- Thoa kem chống nắng dùng hàng ngày: 2 lần/ ngày
- Thoa kem chống nắng có độ chống nắng cao, dành riêng cho các hoạt động ngoài trời như bơi lội, chạy bộ, dã ngoại…
- Bệnh nhân nám cần thoa kem chống nắng bảo vệ da không chỉ khi có nắng, có tia cực tím UV mà với ánh sáng nhìn thấy nghĩa là khi có ánh sáng.
Sẽ tốt hơn nếu gia tăng yếu tố bảo vệ với nón, mũ rộng vành, khẩu trang, dù, áo khoác...
*** Tuyệt đối không sử dụng kem trộn, thành phần nguồn gốc không rõ ràng làm hại và nám da, rất khó điều trị.
CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ NÁM DA
1. THUỐC BÔI:
- Sử dụng thuốc bôi vẫn là phương pháp tiêu chuẩn trong điều trị nám.
- Thời gian trước, nhiều chất làm trắng được kết hợp với kem chống nắng như hydroquinone, arbutin, kojic acid, ascorbic acid (vitamin C), những chất này có làm giảm sắc tố nhưng ít hiệu quả không đáng kể.
- Hydroquinone (HQ) là thuốc bôi trị nám được nghiên cứu nhiều nhất, Azelaic acid, Kojic acid, Vitamin C, Retinoids, Tranexamic acid (TA), Vitamin E, Niacinamide, serum rucinol… Ngày nay, HQ không được sử dụng đơn trị trong dược mỹ phẩm trị nám nữa vì khi sử dụng kéo dài, HQ gây mất sắc tố vĩnh viễn, viêm da kích ứng, tăng nám nặng hơn. Kết hợp bộ ba HQ, tretinoin, triamcinolone sẽ cho kết quả trị nám cao hơn đơn trị liệu.
- Nám rất dễ khởi phát khi tiếp xúc tia cực tím UV nên thường tái phát.
Điều quan trọng nhất là chăm chỉ, luôn thoa kem chống nắng trong suốt quá trình điều trị và sau đó.
2. THẢO DƯỢC TRỊ NÁM:
- Dược chất trị nám có nguồn gốc từ thực vật: Nha đam, Bearberry, phong lan (orchids), procyanidin từ cây thông đỏ (pine bark), quả cà phê (coffeeberry), chiết xuất trà xanh (Camellia sinensis), cam thảo, dâu tằm, đậu nành… được nghiên cứu tác dụng kháng viêm, trung hòa gốc tự do, chống oxy hóa, chống nắng.
Tinh chất thông đỏ giúp chống oxy hóa, kháng viêm, sáng da
3. CHẤT LÀM TRẮNG ĐƯỜNG UỐNG:
- Tranexamic acid, Pycnogenol chiết xuất từ thông đỏ, polypodium leucotomos (PL) có trong loài dương xỉ nhiệt đới, Glutathione (GSH). Các chất làm trắng này được bào chế bằng thuốc viên uống có tác dụng chống oxi hóa mạnh, kháng viêm, ức chế các gốc tự do làm sáng da. Viên trắng da đường uống cần được nghiên cứu nhiều hơn và cần sử dụng thời gian dài mới phát huy hiệu quả.
4. PHƯƠNG PHÁP VẬT LÝ: LASER, ÁNH SÁNG, PEEL DA
Ngoài ra còn có các phương pháp PEEL- lột da, laser.
Tiêm vi điểm- mesotherapy
*** Với phụ nữ mang thai hoặc sau sinh, cần tư vấn kỹ lưỡng và tuân theo trị liệu của Bác sĩ.
Tóm lại:
- Nên nhớ thuốc bôi là phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho nám. Hãy tuân theo hướng dẫn điều trị của Bác sĩ.
- Sử dụng kem chống nắng là đã giảm được 50% nám. Thoa liên tục khi ra ánh sáng, không chờ khi có ánh nắng mới thoa.
- Bệnh nhân nám nên kiên trì điều trị, nám rất dễ tái phát và khởi phát khi tiếp xúc tia cực tím UV.
- Lựa chọn mỹ phẩm có chứa thành phần an toàn, tốt nhất có nguồn gốc thiên nhiên -kể ở trên.
- BS Hoàng Anh-
GEL GIỮ ẤM, MỜ RẠN SAU SINH
Hotline: 088 600 9044
Xem thêm